Åvtese jåhta / Harald Gaski & Lena Kappfjell (doaimmah./red.)

Beskrivelse

Åarjelsaemien tjaalegh jih tjaalegh åarjelsaemien.
Voesteges tjiehpiesgærjeles antovlogijem åarjelsaemien!

Dellie maa, maahtah myjhtem lohkedh mij vihnesje Saemide Biejjien maanah leah, væjloegielesne! Nils Mattias Anderssonen mojhtesevuelie Oulavuolie dellie hov paehperisnie diedteme!

Daennie antovlogijesne leah naan voernges ektiesaemien teeksth åarjelsaemien gaaltijistie, jih daelie orre giele­haamosne. Nov goh Anders Fjellneren myjhtihke eepose Biejjien maanaj bijre, jih Nils Mattias Anderssonen beagkoes vuelie Åvlavuelien råantjoeh mij daan raajan ajve LP-esne jih CD-esne gååvnesamme.

Vihkeles hov aaj ektiesaemien aerpiemaahtoen tjaalegh jeatjah smaaregistie åarjelsaemiengielese jarjoestamme. Dehtie miereste båeries joejke-teekste meatan, maam suemien hearra Jacob Fellmane govli jih tjeeli mearan lij Utsjohkesne, noerhtesuemesne barkeminie. Soelege jih Nåejtie lea saemien dovletji væhna, mij buerkeste guktie saemieh jijtjh damtin koloniseremen diedtelimmesne. Daan teeksten mohtedimmieh gååvnesieh daaletje jortesinie, nov goh Nils-Aslak Valkeapääen Mov veasoe lea mov vaajmosne, jih hujnies buerkiestimmesne Paulus Utsijen jih Gaebpien Gåstan vaajesine mah soptsestieh guktie saemieh leah eatnemh, jaevrieh jih reaktah dasseme. Seamma vihkeles aaj meatan, mijjien gøøkte beagkoesommes – jih daamhtaj jarkoestamme – saemien joejkeme-teeksth, mah voesteges aejkien diedtesovvin 1673. Måersie faavroe jih Guldnasas leah jienebh tjuetie aejkijste jarkoestamme, jih dellie maaje aaj åarjelsemien gielesne jis!

Daaletje gærjelesvoeteste aaj veesmedahkem naan voernges saemien tjaelijijstie.

Jarkoestæjjah: Lena Kappfjell jih Åsta Vangberg.

______________________________

Første skjønnlitterære antologi på sørsamisk! Endelig kan du lese myten om Samene som Solas barn på originalspråket! Mattias Anderssons erindringsjoik om Oulavuolie ­endelig på trykk!

Antologien presenterer en del sentrale fellessamiske tekster med sørsamisk utspring i moderne språkdrak. Det gjelder såvel Anders Fjellner sitt mytiske epos om Solens barn, som Nils Mattias Anderssons mye tiljublede vuolie Åvlavuelien råantjoeh som hittil bare har funnes på LP og CD.

Videre presenterer boka en del annet viktig fellessamisk litterært tradisjonsmateriale i oversettelse til sørsamisk, slik som de gamle joiketekstene som den finske presten Jacob Fellman skrev ned under sin tjenestetid i Utsjoki helt nord i Finland. Vekselsangen Tyven og Sjamanen representerer et tidlig samisk vitnesbyrd om hvordan koloniseringen av Sápmi ble følt av samene selv. Denne teksten har moderne paralleller i såvel Nils-Aslak Valkeapääs dikt Mitt hjem er i mitt hjerte som i de mer sorgtunge delene av Paulus Utsis og Gustav Kappfjells diktning om tap av land og vann og rettigheter. Likeledes presenteres i boka de to mest kjente – og mest oversatte – samiske joiketekstene, Måersie faavroe og Guldnasas, som første gang ble publisert i 1673.

Av moderne litteratur er det med utdrag fra en del sentrale samiske forfattere.

Oversettelsene er gjort av Lena Kappfjell og Åsta Vangberg.