Beaivváš čuohká gaba – Aurinko juo kermaa / Inger-Mari Aikio & Miro Mantere

Beskrivelse

Beaivváš čuohká gaba – Aurinko juo kermaa lea diktačálli Inger-Mari Aikio (Ima) ja jietnadáiddármusihkkár Miro Mantere diktamusihkkaduodji. Girji ja cd seamma bearpmaid siste.

Beaivváš čuohká gaba riegádišgođii go Miro dáhtui Ima čállit oanehis divttaid musihkkaduodjái. Girjjis leat buot divttat leat sáme- ja suomagillii.
Divttat leat juhkkon gávcci oassái, gávcci jagiáigái, ja luondu ieš oaidná ja muitala. Luonddu báhkat ja buollašat ja olbmo miella johtet giehtalagaid. Girji álgá Sámi alimus áiggis ja nohká lohpádusaid áigái; namalassii giđđageassái goas olles luonddu fámut ja gáhppálagat fas leat ealáskeamen ja máhccamin.
Divttat leat oanehaččat ja deaivilat, mat girjjálašvuođa doahpagiid hárrái muittuhit sihke aforismmaid ja vel sátnevádjasiid ge. Ima lea hábmen divttaidis ovddalgihtii mearriduvvon čállinminstara mielde, man son ieš gohčoda ”taikun”, movttiidahtton guovtti Japána diktenhámiin, namalassii ”haiku” ja ”tanka”. Goappašat hámit galget leat čállon čavga stávvaljuogu mielde, mas haiku-divttain galgá leat stávvaljuohku lea 5-7-5 golmma linjjái, ja tanka-divttat gis leat hábmejuvvon vuogádagain 5-7-5-7-7 viđa linnjái. Ima divttat čuvvot stávvaljuogu 5-7-7.
Dáinna girjjiin oažžut ođasmahtti ja hámi dáfus hástaleaddji diktačoakkáldaga, mii doallá hui alla dási ja duođašta dovdamuša máilmmi girjjálašvuhtii ja mii movttiidahttá ođđa vugiid iskat.
CD mii čuovvu girjji lea diktamusihkkaduodji mas Ima lohká divttaidis sihke sáme- ja suomagillii, ja muhtin divttaid Miro lávlu suomagillii. Jagiáiggiid ja dovdduid molsašuvvan gullo musihkas ja sániin. Miro hukse jietnamáilmmi, mas luondu, musihkka ja divttat šaddet oktan ollisvuohtan.

skábma guođđila
gahpiris uksagurrii
orusta, ásaiduvvá

*   *   *

Beaivváš čuohká gaba – Aurinko juo kermaa (Solen lepjer fløte) er et poesilydverk satt sammen av Inger-Mari Aikos dikt og Miro Manteres musikk- og lydkomposisjon, med bok og CD mellom samme permer.

Ideen til Beaivváš čuohká gaba ble unnfanget for tre år siden når Miro ba Ima skive korte dikt som han kunne lydlegge. Alle dikt er på nordsamisk og finsk.
Boken er i åtte deler, delt etter årstidene, hvor naturen selv er betrakteren og fortelleren. Varmen og kulden i naturen og menneskesinnet følger hverandre. Boken begynner med sommeren, når naturen er på sitt høyeste, og slutter med vårsommeren med løfte om livet når naturen igjen våkner og kommer tilbake i all sin kraft.
Diktene er korte og presise, som i formen bygger både på aforismer og ordtak. Ima har bygget diktene etter bestemte former som hun selv kaller “taiku”, inspirert av japansk haiku- og tanka diktning som i oppbyggingen følger en stram stavelse. Begge formene har et stramt stavelesdeling, der haiku-dikt har 5-7-5 på tre linjer, og tanka-dikt har 5-7-5-7-7 på fem linjer. Ima gjør sine dikt etter 5-7-7, altså taiku.
Med denne boken får vi en nyskapende og utfordrende diktsamling som formmessig holder et høyt nivå som viser forfatterens relasjon til verdenslitteratur.
CD’en som følger boken er et poesilydverk der Ima leser diktene både på samisk og finsk, og noen dikter synger Miro på finsk.
Årstidene og endringene oppleves gjennom musikken, ordene og lydbildet der naturen, musikken og diktene vokser til en helhet.